Są to struktury naczyniowe położone w kanale odbytu, które ułatwiają kontrolę oddawania stolca. Związany z nimi stan patologiczny, zwany chorobą hemoroidalną lub potocznie hemoroidami, występuje, gdy są one nabrzmiałe lub objęte stanem zapalnym. W zdrowej postaci zachowują się jak poduszeczka złożona z połączeń tętniczo-żylnych i tkanki łącznej.
Podział
Hemoroidy zewnętrzne
Choroba związana z hemoroidami zewnętrznymi nie powoduje licznych problemów. Silny ból może się jednak pojawić, jeśli rozwinie się w nich zakrzep. Ból ustępuje przeważnie w ciągu 2-3 dni. Nabrzmienie może utrzymywać się przez kilka tygodni. Po zagojeniu na skórze pozostaje czasem tzw. brodawka miękka.
Hemoroidy zewnętrzne
Hemoroidy wewnętrzne powodują zazwyczaj bezbolesne krwawienie z odbytu o jasnoczerwonym kolorze obecne przy lub zaraz po wypróżnianiu. Krew otacza oddawany stolec (stan nazywany hematochezją), brudzi papier toaletowy. Wyróżnia się 4 stopnie zaawansowania zmian:
Stopień I: niewypadające. Są po prostu uwydatnionymi naczyniami krwionośnymi
Stopień II: wypadające przy parciu, ale samoistnie cofające się
Stopień III: wypadające przy parciu, ale odprowadzalne
Stopień IV: utrzymujące się na zewnątrz, nieodprowadzalne
Przyczyny
Przyczyny powstania hemoroidów nie są jednoznaczne. Wśród najczęstszych wymienia się:
- Zaburzenia rytmu wypróżnień (zaparcie lub biegunka)
- Brak aktywności fizycznej
- Czynniki związane z dietą (niska zawartość błonnika)
- Wzrost ciśnienia w jamie brzusznej (przedłużone parcie, wodobrzusze, masy w jamie brzusznej lub ciąża)
- Obciążenia genetyczne
- Nieobecność zastawek w żyłach odbytniczych
- Podeszły wiek
Ryzyko wystąpienia choroby hemoroidalnej może zwiększać:
- Otyłość
- Długie przebywanie w pozycji siedzącej
- Przewlekły kaszel i zaburzenia mięśni dna miednicy
Objawy
- Świąd odbytu i jego okolic.
- Uszkodzenie śluzówki i skóry (wynik drapania)
- Sączenie się wydzieliny sprzyjającej odczynom zapalnym i alergicznym (odczuwamy wilgoć w okolicy odbytu)
- Wrażenie niepełnego wypróżnienia, co skłania do silniejszego parcia
- Niewielkie krwawienie, najczęściej podczas wypróżniania (ślad na papierze toaletowym).
- Wypadanie guzka – po wypróżnieniu można go wyczuć w okolicy odbytu
- Ból pojawia się wtedy, gdy hemoroidom towarzyszą np. powikłania zapalne i zakrzepowe.